Displaying items by tag: آریزانت ها

شنبه, 28 بهمن 1396 14:01

فرهنگ و هنر مادها

با توجه به کتیبه های پادشاه آشور، شلمنصر سوم، که در سال 837 پیش از میلاد نوشته شده است ، برای اولین بار به اسن « آمادای »  یعنی مادها که احتمالاً در منطقه کردستان و آذربایجان زندگی می کرده اند بر می خوریم. هرودوت تاریخ نویس یونانی دربارۀ مادها می نویسد: « آنها به شش قبیله تقسیم می شدند:


1- بوس ها 2- پارتاکن ها 3- ستروخان ها 4- آریزانت ها 5- بودی ها 6- مغ ها » و باز اشاره می کند: «مادها بعد از استقرار در ایران به شبانی اشتغال داشتند و اَحشامی که پرورش می دادند ، اسب و گاو و گوسفند و بز بود. سگ پاسبان دست آموز به شمار می رفت. آنها دارای ارابه هایی بودند که چرخ هایشان از تنۀ درختان به صورت خشن و ناهموار ساخته شده بود. خانواده بر اساس پدرسالاری و چند همسری اداره می شد. با طلا و الکترون و مفرغ آشنایی داشتند. هنر آنها منحصر به ارایش های بسیار ساده بود». هرودوت باز اشاره می کند به این که مادها علی رغم اینکه بصورت طایفه های جدا از یکدیگر زندگی می کردند ولی در مواقع بروز خطر و پیروزی بر دشمنان با هم متحد می شدند .

پاره ای از محققان ، سرزمین مادها را به سه ایالت تقسیم کرده اند :

1- سرزمین مادِ کبیر

2- مادِ آتروپاتن و یا آذربایجان کنونی

3- مادِ راجیانا و یا اطراف تهران ( راجیانا باید همان راگیانا و یا راگ و یا ری امروزی باشد).

خلاصه این که مادها از اقوام هندوآریایی محسوب می شدند که در حین حرکت بسوی شمال غربی ایران و چین های زاگرس ، از یک طرف با دولت ایلام ، از طرفی دیگر با امپراتوری بزرگ آشور مستقر در بین النهرین و از سوی غرب با دولت جوان و تازه به قدرت رسیده اورارتور[1] که در شرق آسیای صغیر حکمرانی می کردند مواجه شدند و چون در ان زمان مادها قدرت مقابله با دولت های فوق را نداشتند ، به ناچار در شمال غربی ایران استقرار یافته و به تدریج اقوام بومی را تابع خود نمودند .

همانطوری که در تاریخ ماد دو دورۀ متفاوت وجود دارد ، یعنی یکی قبل از تشکیل پادشاهی بزرگ ماد و دیگری بعد از آن ، فرهنگ و هنر ماها را نیز می توان به دودورۀ جداگانه تقسیم نمود:

1- دوره ای که با استقرار اقوام هند و ایرانی در دو طرف دریاچۀ اورمیه به ویژه ناحیه آمادای آغاز گردیده و تا زمان امپراتوری مادها یعنی 712 پیش از میلاد ادامه پیدا می کند.

2- دوره ای که از تشکیل امپراتوری ماد تا انقراض آن یعنی تا سال 550 پیش از میلاد ادامه می یابد.

منبع: سرفراز، علی اکبر و همکاران (۱۳۸۹)؛ باستان شناسی و هنر دوران تاریخی ماد، هخامنشی، اشکانی، ساسانی؛ نشر مارلیک؛ ص ۲۲

[1] - Urartu

مممممن

منتشر شده در قسمت ایران باستان