بهرام عابدینی
بهرام عابدینی
بهرام عابدینی
سوسن چلچراغ نام علمی: Lilium ledebourii
یکی از گونه های تیرهٔ سوسن است. ارتفاع آن بین ۵۰ تا ۱۵۰سانتیمتر است. تنها گونهٔ ایرانی جنس سوسن است که از لحاظ زیبایی همردیف اکثر گونه های شناخته شده و پرورش یافتهٔ این جنس است. نمونه هایی از آن که بیشتر از ۱۵ گل دارند، نیز دیده شده است اما معمولاً دارای ۴ تا ۱۰ گل است که قطعات گل پوش آن در حدود ۷ سانتیمتر طول دارند. این گونه تاکنون فقط در یک محل در استان گیلان کشف شده و در خارج از ایران نیز تنها در شهرستان لنکران در جمهوری آذربایجان کشف شده است. در این منطقه از استان گیلان که هم اکنون محافظت می گردد در حدود ۲۰۰۰ نمونه از آن در یک ناحیهٔ کوچک از جنگل های مخروبهٔ راش اطراف ده و در ارتفاع ۱۷۰۰ تا ۱۹۰۰ متری دیده شده است. زمان گلدهی در خرداد ماه است.
(Fritillaria) نام یک سرده از راستهٔ سوسنسانان است.
عمر این گیاه بسیار کوتاه است. گلدهی آن از اوایل اردیبهشت آغاز میشود و در فصل بارش پایان مییابد. لاله واژگون از گیاهان علفی پیازدار و چندسالهاست که تاکنون ۱۵ گونه آن در ایران شناسایی شدهاست. گونه زرد کمرنگ متمایل به لیمویی این گلها موسوم به لاله گرگانی بین ۵۰ تا ۸۰ سانتیمتر ارتفاع دارد.
پیاز این گیاه به علت وجود موادی موسوم به آلکالوئیدهای ایمپریسین و فرتیسین مسکن درد است.
تاکنون شصت گونه از از این گیاه شناخته شدهاست. پیاز آن به صورت یک غده متورم، گوشتدار بوده و دارای مقدار زیادی نشاسته و چندین عامل دارویی است و چون تازه باشد سمی بوده و قابل خوردن نیست، ولی در چین سمیت آن را گرفته و در آشپزی از آن استفاده میکنند.