بهرام عابدینی
بهرام عابدینی
بهرام عابدینی
این مدرسه و خانه در نزدیکی باروی شهر و متعلق بقرن هفتم و آغاز قرن هشتم هجری میباشد. دارای گنبد خشتی بزرگی است ، درون گنبد آن مزین بنقوش زرین و لاجوردی است. بانی آن شرف الدین حسین و فرزندش معین الدین اشرف از سادات حسینی یزد میباشند.
این مدرسه در مجاورت بقعه دوازده امام واقع شده است و در سال 631 هجری قمری به همت مولانا شرف الدین علی رضی بنا گردیده ، و در سال 705 هجری بوسیله فرزندش ضیاءالدین حسین تکمیل شده است.
گنبد این بنا که با خشت خام ساخته شده دارای تزئینات و آرایش گچبری و نقاشی با رنگ و آب زرین و لاجوردی است.
معماری گنبد مدرسه ضیائیه قابل کمال توجه است و میتوان شیوه ساختمانی آنرا سرمشق و مرجعی برای ساختمان سایر گنبدهای دوره مغولی در ایران دانست و برخی از باستانشناسان معتقدند که بناهای مدرسه رکنیه – مدرسه حسینیان و کمالیه تقلیدی از این ساختمان قرن هفتم و هشتم هجری قمری میباشد.
بقعۀ سید رکن الدین که دارای سردرو گنبد زیبا با پوشش کاشی و کتیبه ای بشیوه خط کوفی است ، متعلق بقرن هشتم ( 725 هجری ) است، در داخل گنبد تزئینات آجری بنظر میرسد ، بانی بنا را امیر رکن الدین محمد قاضی میدانند.
گنبدی که در حال حاضر بنام سید رکن الدین معروف است باقیمانده از یک سلسله بناهای بسیار مهم و مجلل میباشد که در قدیم شامل رصدخانه، مدرسه ، خانقاه ، کتابخانه بوده، مجموعۀ این بنا اکنون (سال 1330) در دست تعمیر میباشد.
بقعۀ سید شمس الدین که شامل خانقاه و مدرسه و دارالسیاده و بازار و گرمابه و آب انبار بوده است دارای ایوان بلند با کاشیکاری معرق رنگارنگ است، طبق کتیبه تاریخ این بنا سال 767 هجری قمری میباشد ، این مقبره شامل مجموعه ای بسیار زیبا و ظریف از هنرگچبری است، در وسط سقف ترنج بزرگی نقش بسته و در گوشه های سقف گل و بوته هائی زیبا ساخته شده ، کتیبه ای بخط نسخ و کتیبه ای هم بخط کوفی بر روی زمینه آبی رنگ باقیمانده است، قطار و مقرنس کاری و تزئینات درون سقف آن از لحاظ هنری جالب و از خصوصیات ممتاز این بنا میباشد.
مدرسه غیاثیه خرگرد در روستای غیاثیه در ۵ کیلومتری جنوب شرقی خواف و بر سر راه تربت حیدریه در فاصله ۱۴۶ کیلومتری مشهد قرار گرفته است مدرسه غیاثیه خرگرد در روستای غیاثیه در ۵ کیلومتری جنوب شرقی خواف و بر سر راه تربت حیدریه در فاصله ۱۴۶ کیلومتری مشهد قرار گرفته است مدرسه غیاثیه اثری بر جای مانده از شهر خرگرد قدیم در خراسان (خورگرد) به معنای خورشید گرد است.