در برخی از نقوش، کشیدگی شلوار چنان است که به نظر تنگ و چسبان میآیند و در بعضی نقوش، شلوار فراخ تر به نظر میرسد. دمپای شلوار با کفش چنان به هم پیوسته طرح شده که شکل آن دقیقاً معلوم نیست. این که آیا در مچ پا به وسیله نواری بسته شده یا رکابی دارد که پای افراز بر روی آن میایستد؟ یا که در اصل، دمپای شلوار در میان پای افزار قرار دارد و نوارهایش بر مچ پا و در پهلو و روی پای افزار دیده میشوند، از آن پای افزار است؟ هیچ یک معلوم نیست ولی دمپای شلوار و دهانه پای افزار با وضع خاص خود رکابی را به نظر میرسانند شلوار به وسیله آن استوار است لذا احتمال رکابدار بودن شلوار مادی بیشتر است.
در کتاب پوشاک باستانی ایرانیان (تألیف جلیل ضیاء پور)، شلوار مادی با دمپای رکابدار معرفی گشته است اما با بررسی که توسط نگارنده همان کتاب در تخت جمشید صورت گرفته چنین مشاهده گردیده که بر راه پلکان شرقی کاخ آپادانا کسانی دیده میشوند که پای افزا رو شلوار مادی دارند و از جمله پیشکشهای آنان شلوار است که بر روی دست میبرند. این شلوار دمپا به جورابی وصل است که گویی یکسره دوخته شده است و به این ترتیب پایین شلوار مادها باید طبق این نقوش به صورت جوراب سر خود باشد ولی نقوش چنان نشان میدهند که دمپای شلوار، داخل کفش نیست تا چه رسد که تصور شود جوراب سر خود میباشند. لذا چنین میتوان گفت مادیها شلواری با جوراب سر خود داشتند ولی این که جوراب شلوار را کفدار برش میزدند یا به نحو دیگر، نامعلوم است. با توجه به نقش کاپادوکیها چنین میتوان نتیجه گرفت که کمر شلوار مادی باید لیف کمر داشته باشد و به صورت لیفی بوده است. اگر چه با توجه به مطالب کتاب پوشاک هخامنشیان و مادها در تخت جمشید چنین نتیجه گرفته میشود که شلوار مادی دارای جوراب سر خود بوده است. البته در تصویر، پلاک طلایی چنین مشاهده میشود که شلوار در داخل چکمه قرار گرفته است.
منبع: سرفراز، علی اکبر و همکاران (۱۳۸۹)؛ باستان شناسی و هنر دوران تاریخی ماد، هخامنشی، اشکانی و ساسانی؛ انتشارات مارلیک؛ صص ۸۹-۹۰