مسیرهای اصلی صعود
جبهه شمالی: مسیر صعود این جبهه از میان دو یخچال سیوله (سمت راست) و دوبی سل (سمت چپ) صورت می‌گیرد.
جبهه شمال شرقی؛ پناهگاه تخت فریدون در این مسیر قرار دارد.
جبهه جنوب غربی؛ پناهگاه سیمرغ در این مسیر قرار دارد.
جبهه جنوبی؛ از سمت جنوب شرقی کوه. پلور، رینه، گوسفندسرا و بارگاه سوم در این مسیر قرار می‌گیرند
آسانترین این مسیرها جبهه جنوبی و سخت‌ترین آنها جبهه شمالی است. سه جبهه شمالی، جنوبی و شمال شرقی در نزدیکی روستاها قرار گرفته‌اند و همچنین همگی دارای جان‌پناه در میان راه هستند
پناهگاه‌ها
پناهگاه گوسفندسرا (کوهپایه) در ارتفاع ۲۹۵۰ متری.
بارگاه سوم (یال جنوبی) در ارتفاع ۴۱۵۰ متری.
پناهگاه سیمرغ (یال جنوب غربی) در ارتفاع ۴۱۵۰ متری.
پناهگاه تخت فریدون (یال شمال شرقی) در ارتفاع ۴۳۶۰ متری
معضلات یک کوه جوان
قله دماوند از نظر محاسبات سن و سالی زمین شناسی، کوه جوانی است و آمادگی این را دارد که دیر یا زود فعال شود. به عقیده کارشناسان، کوه دماوند غول خفته ای در درون خود دارد که احتمال بیدار شدن آن به این زودی نیست. آخرین فعالیت های آتشفشانی قله دماوند به 38500 سال پیش برمی گردد و این روزها مشاهده گازهای گوگردی کمی نگران کننده به نظر می رسد. نگرانی زمانی بیشتر می شود که بدانیم نه مسئولین، نه امدادگران و نه مردم هیچ کدام آمادگی برای وقوع چنین حادثه ای را ندارند و با گذشت این همه سال هنوز روستائیان اطراف این کوه، از دل دماوند صدای غرش هایی را می شنوند.
ممکن است فوران کند، ممکن است نکند
از یک طرف کارشناس ها هشدار می دهند و از طرف دیگر مسئولان به نیمه پر لیوان نگاه می کنند و می گویند همانطور که احتمال این وجود دارد که آتشفشان فوران کند احتمال بیشتری هم وجود دارد که این اتفاق نیفتد. تحقیقات این نکته را ثابت کرده وقتی آتشفشان بعد از زلزله فعال شود؛ قدرت آن چهار برابر بیشتر از هنگامی است که بدون زلزله، فعال شود اما با این حال هستند مسئولانی که نمی خواهند به این موضوع کمی جدی تر نگاه کنند. مثلا در تاریخ 18 دی سال 90 دو خبر کاملا متفاوت به نقل از دو مسئول سازمان مدیریت بحران کشور، درباره فعالیت های آتشفشانی کوه دماوند اعلام شد. خبر اول به گفته مرتضی اکبرپور، معاون آمادگی و مقابله سازمان مدیریت بحران کشور بود که به خروج بخارهایی از کوه دماوند و آماده باش نسبی برای فعال شدن آتشفشان این کوه اشاره کرده بود. در خبر دوم محمد جایلقی، مدیرکل مدیریت بحران استان تهران فعال شدن آتشفشان دماوند را تکذیب کرد و گفت علائم غیرطبیعی در خصوص فعال شدن آتشفشان دماوند وجود ندارد.
فوران آتشفشان باعث آلودگی هوای تهران می شود
چند ماه قبل بود که نایب رئیس فراکسیون محیط زیست و توسعه پایدار مجلس، نسبت به پیامدهای احتمال فعال شدن آتشفشان کوه دماوند هشدار داد و برخورد برخی مسئولان با این پدیده احتمالی را «سطحی نگری» دانست. انوشیروان محسنی بندپی گفته است که بروز این اتفاق «به طور حتم» باعث افزایش چشمگیر آلودگی تهران و پرتاب مواد مذاب و سنگ های کوه خواهد شد. همچنین ایجاد تشعشعات رادیواکتیو در تهران و شیوع بیماری های صعب العلاج برای چند نسل آینده تهران، یکی دیگر از پیامدهای آتشفشان دماوند است. او برای همین خوناسته که شهرداری و استانداری، موضوع فعالیت آتشفشان دماوند را جدی بگیرند. علاوه بر این، حسن قدمی رئیس سازمان مدیریت بحران کشور خبر از تشکیل کارگروه ویژه بررسی آتشفشان داده و گفته: «مصوب شده است که تا 20 درصد از بودجه ماده 10 و 12 قانون حوادث به سازمان مدیریت بحران اختصاص یابد و همچنین هر استانداری درجه یک با 17 پست سازمانی و درجه دو با 14 پست سازمانی و همچنین فرمانداری ها استخدام نیرو داشته باشند و تشکیلات مدیریت بحران خود را تقویت کنند.»
هلال احمر آماده است
محمودد مظفر، رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر درباره اینکه هلال احمر و گروه امداد و نجات چقدر در زمینه کمک های امدادی بلای طبیعی آتشفشان آمادگی دارند، گفت: «هنوز از طرف ستاد مدیریت بحران تشکیل جلسه ای برای این امر درخواست نشده اما هلال احمر در صورت وقوع این اتفاق آمادگی کامل دارد. پس از این اتفاق نخستین موردی که اهمیت دارد تخلیه مردم از منطقه مورد نظر و اسکان آنها در یک مکان امن و مناسب است، مورد دوم توزیع ماسک مناسب برای جلوگیری از آسیب های وارده ناشی از گازهای شیمیایی است، مورد سوم مربوط به نجات افرادی است که در منطقه محبوس شده اند و تمام این موارد امکانات خاص و ویژه ای را می طلبند که در اختیار داریم و تیم های نجات هم آمادگی کامل دارند چون در جریان حادثه آتشفشان اندونزی این سازمان یک گروه سه نفره را برای کسب تجربه به آن کشور اعزام کرد.» در جای دیگر مظفر به کمبود تجهیزات و لباس ویژه برای مقابله با آتشفشان اشاره و تاکید کرده که تنها انبارهای نزدیک دماوند را برای چنین حادثه ای آماده کرده است.
آتشفشان از نوع بیدارش
یک آتشفشان مخصوصا از نوع بیدارش باید به طور جدی هر ساله مورد مطالعه قرار گیرد که مبادا ساکنان اطرافش را با غرشی، دودی، بخاری، مواد مذابی و ... غافلگیر کند. مهندس محمد جواد بلورچی، رئیس گروه زمین شناسی مهندسی سازمان زمین شناسی در مورد ویژگی بخارهای آتشفشان دماوند اینطور می گوید: «به طور معمول از دهانه دماوند در هر دقیقه مقداری بخار و دود خارج می شود که البته ما نسبت ترکیب آنها را نمی دانیم اما در شرایط عادی این گاز خروجی به سختی قابل مشاهده است و اگر باد سرعت داشته باشد اصلا به چشم نمی آید اما در این مدت این گاز افزایش چشمگیری داشت و به صورت پیوسته از دهانه دماوند خارج می شد و حتی در بعضی عکس هایی که گرفته ایم رنگ زرد قابل رویت است و می تواند نشانه خروج گوگرد باشد، ضمن اینکه برخی از مردم منطقه که بهتر از هر کس دیگر این تغییرات را حس می کنند، از احساس بوی گوگرد سخن می گویند.»
علاوه بر گاز و بو که در دل مردم هراس انداخته در منطقه آب اسک چشمه ای به نام قایبال وجود دارد که به گفته مردم محل قبل از وقوع زمین لرزه ها آب آن سیاه می شود که بلورچی در مورد این چشمه اینطور توضیح می دهد: «ما این چشمه را مورد مطالعه قرار داده بودیم. سیاه شدن رنگ آن پیش از زمین لرزه مربوط به گرم شدن آب در اثر فعالیت های لایه های زمین است که این گرما سبب می شود رسوباتی مانند اکسید گوگرد در آب چشمه حل شوند و رنگ آن را تغییر دهند. این بار هم این تغییر رنگ مشاهده می شد.» البته این عوامل در صورتی می تواند نگران کننده باشد که تمام نشانه ها ادامه دار باشد. یعنی اگر میزان و غلظت گاز خروجی زیاد می شد یا به راحتی دود دیده می شد و گرم شدن آب چشمه ها افزایش پیدا می کرد، نگرانی هم باید چند برابر می شد. سال 68 همچنین ویژگی هایی اما نه به این شدت دیده شده بود که تا امروز همچنان کوه دماوند به خروپف خود ادامه داده است و خدا را شکر نمی خواهد بیدار شود.
منابع: سایت ایرانی سلام، سایت صراط
