بهرام عابدینی
بهرام عابدینی
بهرام عابدینی
توسعه، تحول و گسترش کاروانسراهای ایران در دوره های مختلف بستگی به وضعیت اجتماعی ، اقتصادی و مذهبی داشته و شکلیابی و توسعه ی آن متناسب با موارد یلد شده بوده است. یکی از علل پیدایش کاروانسراها را می توان نیاز مبرم کاروان و کاروانیان به حمایت در طول سفر دانست.
در ادوار اسلامی عوامل متعددی در شکلیابی و توسعه کاروانسراها داشته است که مهمترین آنها را دلایل مذهبی ، نظامی و اقتصادی تشکیل می دهد. همانند دیگر هنرهای اسلامی اطلاعات پیرامون کاروانسراهای اوایل اسلام اندک است.در سفرنامه ها و کتابهای جغرافیای تاریخی مثل« ابن حوقل» و « ناصر خسرو» اطلاعاتی در مورد ایجاد کاروانسراها در پیوند تجارت و زیارت دیده می شود. سلسله های اوایل اسلام، مانند « آل بویه» ، « سامانیان» و « آل زیار» به ایجاد بناهای عام المنفعه و آب انبارها اهمیت بسیار می دادند؛ مانند «رباط ماهی» در جاده مشهد- سرخس که به صورت چهار ایوانی از یادگاران آن زمان است.