بهرام عابدینی
بهرام عابدینی
بهرام عابدینی
محیط انسان ساخت
بعد دیگر پدیدهی گردشگری محیطی است که انسان آن را ساخته است. محیط انسان ساخت در وهلهی نخست دربرگیرندهی فرهنگ ساکنان آن منطقه است. فرهنگ مردم بازتاب ابعادی از توسعهی گذشته و سبک زندگی کنونی است. فرهنگ تقریبا ویژگی بسیار ثابت یک مقصد است که نمیتوان یا نباید آن را صرفا به دلیل توسعهی گردشگری تغییر داد.
آثار توسعه گردشگری در مناطق میزبان بیش از هر چیز خود را در فرآیندهای توسعهی اقتصادی و کالبدی نشان میدهد. برای درک این مطلب ابتدا باید عوامل اصلی شکل دهندهی الگوهای توسعه گردشگری و سپس چگونگی ترکیب این عوامل و اثرات آن در شکلگیری اشکال فضایی کاملا متفاوت گردشگری را آثار اقتصادی را نیز به همراه دارد. این آثار از محلی به محلی دیگربسته به سطح توسعه اقتصادی محل متفاوت است اما میتواند طیفی از آثار را بر تراز پرداختها، رشد اقتصادی ملی و منطقهای و ایجاد اشتغال را در برداشته باشد. متاسفانه گردشگری در مقابل تغییرات بسیاری از عوامل خارجی بیثبات نوسانپذیر است (برای مثال میتوان از عواملی چون تغییرات نرخ برابری ارز، نوسان قیمت نفت، بحرانهای سیاسی و تغییرات مد نام برد) و این به آن معناست که این صنعت نمیتواند شرایط پایهای محکمی را برای توسعه اقتصادی فراهم آورد. در کشورهای جهان سوم، گردشگری ممکن است میزان وابستگی خارجی را افزایش دهد و در بسیاری از موارد مشاغل ایجاد شده از کیفیت پایینی برخوردار باشند.
منبع: ضیایی، محمود؛ ۱۳۸۸؛ جغرافیای گردشگری؛ ص ۱۱۱
دست کم سه عامل اصلی بدون تقدم و تاخر، در توسعه گردشگری در هر منطقه موثر هستند:
1)جوامع میزبان و منطقهای که حکم جاذبه گردشگری را دارد.
2)بازارهای هدف و گردشگرانی که پاسخگویی به خواستههای معقولشان نقش اساسی در تعیین الگوی توسعه هر منطقه دارد.
3)نهادهای سیاستگذار دولتی با ابزارهای فعالیتشان که معمولا طراح طرحهای توسعه، قوانین، مشوقها و محدودیتها هستند.