بهرام عابدینی
بهرام عابدینی
بهرام عابدینی
توریسم پدیده ای است که در آن دو عامل انسان و مکان نقش اساسی دارد. عامل مکان با توجه به شرایط محیط طبیعی و جغرافیایی خود، موجبات حرکت و جابهجایی انسان را فراهم میسازد. عوامل و شرایط موثر در پیدایش حرکت های توریستی را می توان به دو دسته تقسیم کرد که در اصطلاح جغرافیای جهانگردی این عوامل را عوامل فرستنده و عوامل جذب کننده مینامند.
باغ فاتح یکی از جاذبههای گردشگری استان البرز میباشد که در منطقه جهانشهر شهر کرج قرار دارد. منطقه جهانشهر کرج در گذشته یکی از سرسبزترین و پردرختترین مناطق این شهر بوده که با انبوهی از درختان، «باغشهر» نامیده میشده است.
بنیانگذار باغ فاتح (و به طور کلی شهر کرج)، فردی به نام «حاج محمدصادق فاتح یزدی» بوده است. حدود نیم قرن پیش در نتیجه خشکسالی، قحطی و بیکاری، گروههایی از یزدیان برای بافتن مکانی مناسب برای اسکان و سرمایهگذاری به منطقه کرج مهاجرت نمودند و حضور سرمایهگذارانی همچون حاج محمدصادق، سبب رونق اقتصاد و بازار کار در کرج پیش از انقلاب شد. ایشان کارخانجات بسیاری در «گروه صنعتی جهان» ساخت. وی مالک مجموعه بزرگی از کارخانجات و املاک از جمله کارخانه جات روغن جهان، جهان چیت، یخسازی جهان، پلاستیکسازی آرمه، شرکت آبادانی جهان، پتوبافی جهان، چای جهان، صابون جهان، روغن موتور جهان و … بود. محمدصادق فاتح یزدی در بیست مرداد سال هزارو سیصدو پنجاه و سه خورشیدی توسط سازمان فدائیان خلق ترور شد و در باغش در جهانشهر به خاک سپرده شد. پس از انقلاب کارخانجات وی توسط بنیاد مستضعفان و سپاه پاسداران مصادره شد
محیط انسان ساخت
بعد دیگر پدیدهی گردشگری محیطی است که انسان آن را ساخته است. محیط انسان ساخت در وهلهی نخست دربرگیرندهی فرهنگ ساکنان آن منطقه است. فرهنگ مردم بازتاب ابعادی از توسعهی گذشته و سبک زندگی کنونی است. فرهنگ تقریبا ویژگی بسیار ثابت یک مقصد است که نمیتوان یا نباید آن را صرفا به دلیل توسعهی گردشگری تغییر داد.
گردشگر
بیتردید گردشگر و تجربهی سفر، قلب پدیدهی گردشگری است که وی هنگام بازدید از یک مقصد گردشگری در پی بهدست آوردن آن است. برای اینکه مقصد بتواند تجربههای باکیفیت ارائه کند،
طبقهبندی مسافران
طبقهبندی ارائه شده از گردشگران در نمودار زیر نشان دهنده ی تمایز بین ساکنان محلی و بازدیدکنندگان و علاقهمندیهای سفر از دیدگاه مسافران و سایر افراد است. این نمودار همچنین قرار گرفتن مسافران یک روزه و تاجران در حیطهی گردشگری و سفر را نشان میدهد.
انگلستان
هیئت گردشگری انگلستان، اسکاتلند و ایرلند شمالی از تحقیقات گردشگری انجمن تحقیقات گردشگری بریتانیا حمایت میکنند. این انجمن به بررسی سفرهایی میپردازد که یک شب یا بیشتر به طول میانجامد. این سفرها عبارتند از:
سازمان جهانی گردشگری به بررسی مفهوم گردشگری در حوزهای فراتر از تعاریف کلیشهای تعطیلات پرداختهاست. تعریفی که رسما پذیرفته شدهاست و به این صورت است:
فعالیتهایی که شخص در طی سفر و در زمان اقامت در محلی به جز محیط متعارف خود به مدت کمکتر از یک سال متوالی و با اهدافی چون گذراندن اوقات فراغت، کسب و کار و غیره انجام میدهد. اصطلاح محیط متعارف (معمول) جابهجاییهایی بین محیطهای سکونت معمول و سفرهای منظم و عادی بین محل اقامت و محیط کار را شامل نمیشود.
ب)گردشگری خروجی: بازدید ساکنان یک کشور از کشوری دیگر؛
منبع:گلدنر. چارلز. آر؛ ریچی. ج. آر (۱۳۹۲)؛ شناخت صنعت گردشگری اصول، رویهها و رویکردها؛ انتشارات مهکامه ۱۳۹۲؛ صص ۲۴-۲۵
صنعت گردشگری با رشد پویا، فعالیتهای جدید، مقصدهای جدید، فناوریهای جدید، بازارهای جدید و تغییرات سریع همراه است. گردشگران بیشماری در سراسر جهان در قالب بستههای مسافرتی و با کشتیهای تفریحی و فعالیتهای ماجراجویانه و برنامههای جذاب در حال سفرند.
از جمله ویژگیهای متمایز سفر کمشتاب میتوان به طی مسافت کوتاهتر، مصرف کربن کمتر و تاکید بیشتر بر تجربهی سفر اشاره کرد. این نوع گردشگری، اساساً رویکردی متفاوت نسبت به گردشگری دارد، تا جایی که میتوان رونق بیشتری را در دهههای آینده برای سفر کمشتاب متصور شد.
«سفر کمشتاب چارچوب مفهومی جدیدی است که جایگزینی را برای سفرهای هوایی و با خودرو پیشنهاد میدهد. در این نوع از سفر، مردم با شتاب کمتر و از طریق مسیرهای زمینی به سوی مقاصد سفر میکنند، در آنجا توقف طولانیتری دارند و کمتر جابهجا میشوند.» همچنین گردشگری کمشتاب عناصر تشکیل دهنده بیشتری را شامل میشود، مانند: «اهمیت تجربه سفر به (و درون) یک مقصد، استفاده از انواع وسایل نقلیه، خوردن و آشامیدن کمشتاب، کاوش سایتهای میراث و فرهنگ مقاصد با سرعتی کمتر و از همه مهمتر حمایت از محیطزیست».
سازمان جهانی گردشگری[1] در سال 1991 به بررسی مفهوم گردشگری در حوزهای فراتر از تعاریف کلیشهای تعطیلات پرداختهاست. تعریفی که رسماً پذیرفته شدهاست: فعالیتهایی که شخص در طی سفر و در زمان اقامت در محلی به جز محیط متعارف خود به مدت کمتر از یک سال متوالی و با اهدافی چون گذراندن اوقات فراغت، کسب و کار و غیره انجام میدهد. اصطلاح محیط متعارف (معمول) جابهجاییهای بین محیطهای سکونت معمول و سفرهای منظم و عادی بین محل اقامت و محیط کار را شامل نمیشود (گلدنر و ریچی، 1392: 24).
انواع گردشگری